Makat bölgesinde ağrı, kanama veya kaşıntı gibi şikayetlerle karşılaştığınızda çoğu zaman akla ilk gelen iki olasılık vardır: hemoroid (basur) ya da anal fissür (makat çatlağı). Bu iki hastalık bazı belirtilerde benzerlik gösterse de aslında farklı nedenlerle oluşur ve tedavi yaklaşımları da oldukça farklıdır.

Bu yazıda, makat çatlağı ile hemoroidi nasıl ayırt edebileceğinizi; hangi belirtilere dikkat etmeniz gerektiğini ve sık yapılan yanlışları açıklıyoruz.

Makat Çatlağı (Anal Fissür) Nedir?

Makat çatlağı, anüs çevresindeki cildin ince bir yırtılması ya da çatlamasıdır. Genellikle dışkılama sırasında oluşan travma sonrası meydana gelir.

Belirtileri:

Keskin ve yanıcı bir ağrı (özellikle dışkılama sırasında ve sonrasında)

Kanama (genellikle dışkı sonrası parlak kırmızı kan)

Dışkılama korkusu ve kabızlık eğilimi

Makat çevresinde tahriş ve spazm hissi

Tipik hasta profili: Kabızlık sorunu yaşayan, fazla ıkınan veya doğum sonrası kadınlar.

Hemoroid (Basur) Nedir?

Hemoroidler, anüs ve rektum çevresindeki damarların genişlemesi ve şişmesiyle oluşan bir damar hastalığıdır. İç ve dış olmak üzere iki türü vardır.

Belirtileri:

Kanama (dışkılama esnasında veya sonrasında damlama şeklinde parlak kırmızı kan)

Anüste dolgunluk hissi veya meme gibi dışarı çıkan yapılar

Kaşıntı, yanma hissi

Ağrı (özellikle dış hemoroidlerde ve pıhtı oluşmuşsa)

Tipik hasta profili: Uzun süre ayakta çalışanlar, hamileler, fazla kilolu bireyler, kronik kabızlık ya da ishal sorunu olanlar.

İkisini Ayırmak Neden Bu Kadar Zor?

Çünkü her iki hastalık da:

Dışkılama sonrası kanamaya neden olabilir.

Makat çevresinde rahatsızlık hissi oluşturur.

Kabızlıkla tetiklenebilir.

Toplumda utanma nedeniyle geç tanı alır.

Ancak şunu unutmayın:

 Makat çatlağında ağrı ön plandadır.

Hemoroidde ise kanama ve meme hissi daha baskındır.

En Sık Yapılan Yanlışlar

Her kanamayı hemoroid sanmak: Oysa kolon kanseri dahil birçok hastalık da benzer kanamalarla başlar.

Bitkisel kremlerle tedaviyi geciktirmek: Geç müdahale, çatlakların kronikleşmesine ya da hemoroidlerin derecesinin artmasına neden olabilir.

Utanmak ve doktora başvurmamak: Erken teşhis ile hem çatlaklar hem hemoroidler çok daha kolay tedavi edilir.

Ne Zaman Doktora Gitmelisiniz?

Aşağıdaki belirtilerden bir veya birkaçını yaşıyorsanız mutlaka genel cerrahi uzmanına başvurmalısınız:

Dışkılama sonrası sürekli veya tekrarlayan kanama

Şiddetli makat ağrısı

Makatta ele gelen kitle

Kabızlıkla birlikte gelen dışkılama zorluğu

Anüste kaşıntı ve akıntı

Erken müdahale, hem doğru tanı koymak hem de daha basit tedavi seçenekleri sunmak açısından büyük avantaj sağlar.