Nefes borusunun üzerinde kelebek şeklinde yer alan tiroid bezi yaşamımız için gerekli olan tiroid hormonunu salgılayıp kana verir. Kelebeğin kanatlarının ucunda 4 adet “Paratiroid bezi” yer almakta olup bu da kandaki kalsiyumun belirli seviyede tutulmasında görevlidir. Tiroid bezindeki hücrelerde meydana gelen kanser “Tiroid kanseri” olarak karşımıza çıkmaktadır. Tiroid bezi bozukluğu her 10 kişiden 3’ünde görülmekte olup Tiroid kanseri ise tüm kanserlerin %1’ini oluşturur.
Özellikle radyasyon ve iyot eksikliği en önemli risk faktörüdür. Kadınlarda sık görülmekte olup tiroid bezi bozukluğu da riski arttırmaktadır. Şeker hastalığı, genetik hastalıklar, beyaz ve Asya ırkı yine risk grubunu oluşturur.
Genellikle bulgu vermez nadiren boyunda şişlik, ses kısıklığı, yutma güçlüğü, nefes almakta zorlanma ve kemik erimesi gibi bulgular da verebilir.
Tiroid bezinde bulunan yumrular “Tiroid Nodülü” olarak tanımlanır. Ultrason ile tespit edilir. Bu nodüller hormon sentezliyor ise “sıcak nodül”, salgı yapmıyorsa “soğuk nodül” olarak tanımlanmakta. Nodülün sıcak ya da soğuk olması “Sintigrafi” denilen görüntüleme yöntemi ile tespit edilir. Yine ultrasonda nodülün özellikleri kontrol edilir. Bu özelliklere göre riskli bir nodül ise “İnce iğne biyopsisi” ile örnek alınıp patolog tarafından incelenerek kanser yönünden değerlendirilir.
Yapılan İnce İğne biyopsisinde şüpheli veya kanser hücresi görülen hastalarda boyun lenf nodları kontrol edilerek ameliyat planlanır. Kanser türüne göre tiroidin alınmasını yanı sıra lenf nodlarının çıkartılması da ameliyata eklenebilir. Ameliyat esnasında ses tellerine giden sinirlerin tespiti için “Tiroid Sinir Monitörizasyonu” dediğiniz bir cihaz kullanılarak bu sinirlerin hasar görme ihtimali minimalize edilir. Aynı zamanda kelebek şeklindeki tiroid bezinin kanat uçlarında yer alan Paratiroid bezi de ameliyat esnasında özenle korunmalıdır.
Tiroid kanseri için yapılan ameliyattan sonra radyasyon içeren özel ilaçlar hastalara 1 defa ağız yolu ile verilerek geride kalan tiroid doku parçalarının radyasyon ile tahribatı amaçlanıyor. Hastalar işlem öncesi bazı tetkikler yapılıp hazırlanıyor. Hasta ilacı aldıktan sonra radyasyonun başka kişilere zarar vermemesi için 2-3 gün özel kurşun kaplı odalarda bekletiliyor. Radyasyon yüklü iyot geride kalan tiroid dokusunu tahrip ediyor. Radyasyon belirli dozlara düşünce hasta taburcu ediliyor.
Tiroid bezi alındığı için hastalara dışarıdan tiroid hormonu verilmesi gerekmektedir. Bu ilaç sabah aç karna alınıp hergün kullanılması gerekmektedir. Kan tetkiklerinde hormon durumuna göre hasta 1-3 ay arası kontrole çağrılır. Kontrole geleceği gün ilaç almadan gelmesi gerekmektedir. Kan sonuçlarına göre tiroid hapının dozu ayarlanır.
