Sıcak Uygulama (Sıcak Su Banyosu)
Makatta oluşan ağrı ve şişliklerin azaltılması amacıyla sıcak uygulama ve banyolardan faydalanılır. Tabii ki kullanıcı eğitimiyle desteklenmek şartıyla… Bu sayede hastaların hem atak dönemlerini hem de cerrahi sonrası süreçlerini, daha rahat geçirmeleri mümkün olur.
Dışkılama ile ilişkisi olsun veya olmasın, makatta oluşan her türlü ağrı (yanma-sızlama, kesici-batıcı veya künt-zonklayıcı tarzda) “Normal veya Doğal” değildir. Bu süreçte kendi başına “yarım yamalak” bir şeyler yapmaya çalışmak yerine uzmana danışılmalıdır.
Sıcak uygulama, Ne İşe Yarar?
Yaşam kalitesini düşüren ve sıklıkla ağrı olarak gün yüzüne çıkan birçok makat sorununun altında, sıklıkla gereksiz ıkınma (lar) nedeniyle gün yüzüne çıkan makattaki kasılma (Anal Spazm) yatar. Bu nedenle ağrıyı azaltmak için önce makattaki kasılmayı azaltmak gerekir.
Vücudumuzdaki tüm kaslar (çizgili) gibi makat kasları da ısıya duyarlıdır. Makat kasları, ısıyla temas ettiği süre içerisinde yavaşça gevşer. Bu gevşemeyle birlikte önce zonklayıcı tarzdaki kasılma ağrısı azalmaya başlar. Uygulamaya devam edildikçe yüzeysel tahriş veya çatlakların iyileşmesi ve yanma-sızlama tarzı ağrıların geçmesi mümkün olur. Ayrıca makattaki ağrılı şişlikler de inmeye başlar.
Ancak sıcak uygulamadaki asıl amaç; makattaki kasılmayı kısa süreliğine de olsa azaltmaktır. O yüzden aralıklarla tekrarlanması ve her tuvalette, kasılmayı tetikleyen gereksiz ıkınmalardan da kaçınılması gerekir. Aksi takdirde uzun vadeli sonuç almak mümkün olmaz. Günü kurtarırız…
Sıcak uygulama, Nasıl Yapılmalıdır?
Sıcak uygulama farklı şekillerde yapılabilir. En eskisi ve bilineni, sıcak su oturma banyosudur. Kalça (popo) genişliğinde bir leğen alınır. İçine, dirseğinizi soktuğunuzda yakmayacak ısıda sıcak su doldurulur. Makat suya temas edecek şekilde birkaç dakika oturulur. Makatta ele gelen ağrılı şişlik varsa suyun içerisine bir çay kaşığı kadar tuz konulur. Suya batikon, sarı toz gibi mikrop öldürücü koymanın hiçbir anlamı ve faydası yoktur. Suyla yapılan mekanik temizlik (şapata şapata elle yıkama veya duş fıskiyesi ile yıkama) hijyen için yeterlidir.
Kaplıcalardaki havuz ve küvetler, sıcak su oturma banyosu olarak çok daha etkilidir. Çünkü hem yatar vaziyette hem daha uzun süre (10-20dk) hem de daha yüksek ısıya (40-41°C) maruz kalınır. Oturarak yapılan sıcak su oturma banyoları, günümüzde gerek uygulama zorlukları gerekse ısıyı koruyamadıkları için pratik olmaktan çıkmıştır.
Günümüzde ise uygulama rahatlığı da dikkate alınarak…
- Duş fıskiyesi kullanarak aralarda ve/veya tuvalet sonrasında, en az 2-3 dk süreyle makata sıcak uygulama ve yıkama,
- Sonrasında yatar vaziyete geçip makat ağzına değecek şekilde sıcak (torba) uygulama önerilir. Ki soğudukça da yenisiyle değiştirilir.
Sıcak (torba) uygulamada, kolay ulaşılabilir olduğu için muayene eldivenleri tercih edilir. Üstteki resimlerde görüldüğü gibi eldiven parmakları diplerinden tek tek düğümlenir. Sonra eldivenin içi, yakmayacak derecede sıcak-ılık suyla doldurulur ve son olarak bilek kısmı da düğümlenir. Böylece yumruk büyüklüğünde, yumuşak sıcak torba elde edilmiş olur. Müteakiben sırt üstü yatar vaziyete geçilir, kabalar elle aralanır ve sıcak torba, kağıt havluya sarılır ve makat ağzına değecek şekilde yerleştirilir. Soğudukça yenisi ile değiştirilir. Yatar vaziyette, yani kalp ile makat aynı yatay seviyede olduğu için oturma banyolarına göre daha etkilidir.
Ancak “çok daha etkili olsun” veya “iyi geliyor” diye çok sıcak su koyup kabalar veya makat ağzı yakılmamalıdır. Bu amaçla daha pratik olduğu düşünülerek Termofor kullanılmamalıdır. Çünkü termoforlar sadece kabaları ısıtır, makat ağzını değil…
Taharetlenme (Makat Temizliği) Nasıl Olmalıdır?
Dışkılama sonrası taharetlenme, yani makat temizliği; sadece tuvalet kâğıdı kullanarak kuru kuruya veya yarı ıslak bir şekilde yapılmamalıdır. Aksi takdirde makat ağzı ve çevresindeki deride, ufak tefek tahriş ve kalınlaşmalar (kontakt dermatit) görülmeye başlar. Ki bu durum, makatın dış conta ayarında hasara, makatta ıslaklık hissine veya tatlı tatlı kaşıntılara yol açabilir.
Ayrıca taharetlenme adına makatın sık aralıklarla (her gün gibi) sabunlu veya deterjanlı suyla yıkanması, ıslak mendil (alkolsüz de olsa) ile silinmesi uygun değildir. Hiç gülmeyin… Hijyen nedeniyle bunu yapanların sayısı hiç de az değil…
Taharetlenme için asıl olan… Dışkılama sonrası makatın bol su ve el yardımıyla, tabir yerinde ise “şapata-şapata” tarzı yıkanmasıdır. Yıkama sonrası birkaç parça tuvalet kağıdı alınır ve makat ağzına “ponponlama” tarzında hafifçe bastırılır. Birkaç saniye bekledikten sonra yavaşça çekilir. Yapılan temizliğin kontrolü için tuvalet kağıdı gözlemlenir. Eğer kirlenme görülürse başa dönülür ve suyla yıkama işlemi tekrarlanır.