Obezite Nedir?
Obezite, besinlerden alınan enerji miktarının, metabolizma ve fiziksel aktivite ile tüketilen enerji miktarından fazla olması durumunda ortaya çıkan bir durumdur. Vücut kitle indeksi (VKİ) 35’in üzerinde olan bireyler obez olarak tanımlanır. VKİ, boy ve kilo ile hesaplanır ve yaş ve cinsiyet gibi faktörlerden bağımsızdır.
Obezite, yaşam kalitesini düşüren, kalp-damar, solunum, hormonal ve sindirim sistemi hastalıklarına yol açan ve yaşam süresini kısaltan bir hastalıktır.
Obeziteye Neden Olan Faktörler
Obezite, enerji dengesinin bozulması sonucu ortaya çıkar. Enerji dengesi, enerji alımının enerji tüketimine göre fazla olduğu durumlarda bozulur. Aşırı yağlı beslenen bireyler sürekli yeme arzusunda olabilirler ve gereğinden fazla enerji alıp depolarlar.
Hareketsiz yaşam da obeziteye yol açar. Özellikle ofis işleri ve sürekli bilgisayar başında oturulan yaşam tarzı obeziteyi tetikler. Genetik faktörler de obeziteye neden olabilir.
Başlıca risk faktörleri şunlardır:
- Fiziksel aktivite eksikliği
- Beslenme alışkanlıkları
- Yaşın ilerlemesi
- Cinsiyet (kadınlar daha yatkındır)
- Irksal faktörler
- Eğitim düzeyi
- Doğum sayısı
- Sigara bırakma
- Alkol tüketimi
- Psikolojik bozukluklar
- Metabolik ve hormonal bozukluklar
Obezitenin Neden Olduğu Hastalıklar
Obeziteye bağlı olarak çeşitli hastalıklar ortaya çıkabilir. Obezite tedavi edildiğinde bu hastalıklar da genellikle ortadan kalkar. Obezitenin neden olabileceği bazı hastalıklar şunlardır:
- Diyabet (şeker hastalığı)
- Hipertansiyon
- Koroner arter hastalıkları
- Solunum problemleri
- Uyku apnesi
- Depresyon
- Kısırlık
- Düşük yapma riski
Obezite Nasıl Tedavi Edilir?
Yıllarca diyet ve benzeri tedavilerle kilo veremeyen hastalar için en etkili çözüm obezite cerrahisidir. Obezite cerrahisi, 18-65 yaş arasındaki bireylere uygulanabilir. Ancak bu ameliyat estetik bir ameliyat değildir ve herkes bu ameliyata başvuramaz. Vücut kitle indeksi 35’in üzerinde olan ve uzun süreli diyetlere rağmen kilo veremeyen kişiler için uygundur. VKİ 35’in altında olan hastalarda diyet, spor ve diğer yan tedaviler tercih edilir.
Tüp mide ameliyatı, en az 5 yıldır obez olanlara uygulanır. Ayrıca, ameliyat olacak kişilerin genel sağlık durumlarının elverişli olması gerekir. Obezite cerrahisi, alkol ve madde bağımlılığı olanlara, yakın zamanda gebelik planları olanlara ve şişmanlığın hormonal dengesizlikten kaynaklandığı hastalara uygulanamaz.
Tüp Mide Ameliyatı Nedir?
Tüp mide ameliyatı, midenin büyük bir bölümünün (%80) cerrahi olarak çıkarılarak, midenin uzun ince bir tüp şeklini almasını sağlar. Küçülen mide, daha az yiyecekle doyma hissine ulaşır ve daha az kalori alınır.
Bu ameliyat, dünyada en çok uygulanan cerrahi yöntemler arasındadır ve yaklaşık 1 saat sürer. Komplikasyon riski de düşüktür. Ameliyat sonrası, mide genişlemesini önlemek için hastalar yediklerine ve içtiklerine dikkat etmelidir. Diyet ve sağlıklı beslenme alışkanlıkları yaşam tarzı haline getirilmelidir.
Gastrik Bypass Nedir?
Gastrik bypass, tüp mide ameliyatına göre daha eski bir yöntemdir ve tüp mide ameliyatından önce dünyada en çok uygulanan obezite ameliyatlarından biriydi. Bu ameliyatta mide, üst kısmı küçük, alt kısmı ise büyük olacak şekilde ikiye ayrılır. Küçük olan kısım ceviz büyüklüğündedir.
Küçülen mide daha az gıda ile doyma hissine ulaşır ve vücuda daha az kalori girer. Ayrıca bağırsağın bir kısmı emilim dışı bırakılarak kalori, protein ve diğer besinlerin emilimi azaltılır.
Obezite cerrahisi, sağlıklı bir yaşam tarzı ile birleştirildiğinde, obezite ve obeziteye bağlı hastalıkların önlenmesinde etkili bir yöntemdir.